រូបថត៖ Reuters
ហ្វូងមនុស្ស រាប់ពាន់នាក់ដើរតវ៉ានៅកណ្តាលរដ្ឋធានីអ៊ីស្តានប៊ុលប្រឆាំងនឹង ផែនការរដ្ឋាភិបាលក្នុងការរាំងខ្ទប់លំហូរចូលព័ត៌មានតាមប្រព័ន្ធ អ៊ីនធឺណិ ថ្ងៃទី១៥ ឧសភា ២០១១។
ទោះបីជាធ្លាប់មានកំណត់ត្រាយ៉ាងទាបស្តីពីសេរីភាព សារព័ត៌មានរបស់ប្រទេសទួរគី (Turkey)ក៏ដោយ ប្រទេសនេះកំពុងពើបប្រទះនូវកំណើនយ៉ាងខ្លាំងក្លាចំពោះការ ប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមនៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ ប្រទេសនេះជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ៤ក្នុងពិភពលោកសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ បណ្តាញហ្វេសប៊ុក (Facebook) និងជាប់លេខ៨ក្នុងការប្រើប្រាស់ធ្វីតទ័រ (Twitter)។ ចំណាត់ថ្នាក់ទាំងនេះបានធ្វើឲ្យបណ្តាញសង្គម ក្លាយទៅជាគូប្រជែងដ៏មានឥទ្ធិពល តទល់ជាមួយនឹងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានរបស់ទួរគី។ ប៉ុន្តែការព្រួយបារម្ភ កំពុងកើតមានឡើង ដែលការអភិវឌ្ឍន៍នេះអាចធ្វើឲ្យបែកខ្ញែកនៅក្នុងសង្គមទួរគី។
នៅក្នុងហាងកាហ្វេមួយកន្លែង នៃទីប្រជុំជនក្នុងទីក្រុងអ៊ីស្តង់ប៊ុល កញ្ញា ហេល (Hale) កំពុងតែតាមដានព័ត៌មាន ដោយប្រើប្រាស់បណ្តាញធ្វីតទ័រនិងបណ្តាញសង្គមដទៃទៀត ដែលឥឡូវនេះ កញ្ញាត្រូវពឹងផ្អែកដើម្បីស្វែងយល់អំពីរឿងរ៉ាវដែលកំពុងកើតឡើង។
«ខ្ញុំបើកធ្វីតទ័រនិងមើលអ៊ីម៉េល។ ខ្ញុំព្យាយាមមិនប្រើទូរស័ព្ទដើម្បីបើកធ្វីតទ័រទេ។ ខ្ញុំបើកវាតែក្នុងករណីមានព័ត៌មានទាន់ហេតុការណ៍ ឬដំណឹងដែលត្រូវមើលបន្ទាន់តែប៉ុណ្ណោះ។ ព័ត៌មានភាគច្រើនគឺទាក់ទងជាមួយប្រទេសទួរគីតែម្តង។ ពេលនេះ ខ្ញុំបើកមើល សារព័ត៌មានតិចជាងមុន ដោយសារតែខ្ញុំទទួលបានព័ត៌មានភាគច្រើនពីបណ្តាញធ្វីតទ័ររួចទៅ ហើយ។ អ្នកអាចមានប្លក់ ដែលអ្នកអាចមើលគេហរទំព័រព័ត៌មាន។ ដូច្នេះខ្ញុំមិនខ្វល់ថាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសំខាន់ៗផ្សេងទៀតសរសេរ អ្វីខ្លះនោះឡើយ»។
បើយោងតាមសាស្ត្រាចារ្យ យ៉ាម៉ាន អាកដេនីស (YamanAkdeniz) អ្នកជំនាញខាងបណ្តាញទំនាក់ទំនងនៃសាកលវិទ្យាល័យប៊ិលជីអ៊ីស្តង់ប៊ុល (Istanbul's Bilgi University) បានឲ្យដឹងថា ជ័យជម្នះដ៏ភ្លូកទឹកភ្លូកដីបីលើកជាប់ៗគ្នានៅក្នុងការបោះឆ្នោត របស់គណបក្សកាន់អំណាចAK កាលពីឆ្នាំមុន ដែលបានជួយបង្កើនការប្រើប្រាស់បណ្តាញ សង្គម ហើយបង្កើនសម្ពាធទៅលើបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន។
«ចាប់តាំង ពីការបោះឆ្នោតរួចមក រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នបានទទួលសម្លេងឆ្នោតគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងក្លា ដោយសារតែលទ្ធផលដែលយើងបានឃើញគឺថា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមិនត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយផ្ទាល់ទេ ប៉ុន្តែត្រូវគ្រប់គ្រងដោយប្រយោលពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល។ ហើយយើងបានឃើញពីការស្វ័យទិតៀន និងត្រួតពិនិត្យខ្លួនឯង នៅតាមប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍ និងការសែតទៀតផង។ ប្រការនេះបានផ្តល់លទ្ធផលដោយសង្គមមានប្រតិកម្មតបទៅនឹងឧទាហរណ៍ ខាងលើ តាមរយៈការងាកទៅរកទម្រង់ផ្សេងទៀតក្នុងការប្រមូលព័ត៌មាន ហើយអ្នកទាំងនោះចាប់ផ្តើមតាំងខ្លួនជាអ្នកការសែតដោយខ្លួនឯងតែ ម្តង»។
ប្រទេសទូរគី បានឈានមុខគេក្នុងការផ្តល់សេវាអ៊ីនធឺណិតនិងការប្រើទូរស័ព្ទចល័ត ។ ស្របគ្នាជាមួយនឹងចំនួនពលរដ្ឋដែលចេះប្រើអ៊ិនធឺណិតផងនោះ លទ្ធផល ស្តែងឲ្យឃើញអំពីការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងលើបណ្តាញសង្គម ដោយមានអ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកចំនួន៣០លាននាក់និងអ្នកប្រើប្រាស់ ធ្វិតទ័រចំនួនបួនលាននាក់។
សព្វថ្ងៃ មនុស្សកាន់តែច្រើនឡើងនៅទួរគី កំពុងងាកទៅរកបណ្តាញសង្គមដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានផ្សេងៗ។ កត្តានេះបង្ហាញឲ្យឃើញកាលពីខែធ្នូមុន។
កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី២៩ខែធ្នូ នៅតាមព្រំដែនប្រទេសទួរគីនិងអ៊ីរ៉ាក់ ក្រុមអ្នករត់ពន្ធជាតិទូរគី-ឃឺត(Turkish-Kurdish) ចំនួន៣៥នាក់ ដែលភាគច្រើនជាយុវជន ត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងការវាយប្រហារពីលើអាកាសរបស់ទួរគីប្រកបដោយ ការបំផ្លិចបំផ្លាញ ដែលតម្រង់ទៅរកក្រុមឧទ្ទាមជាតិឃឺត ឈ្មោះថា PKK។
លោកស្រី ស៊ីកដេម មាធ័រ (Cigdem Mater) សកម្មជននយោបាយមួយរូប ដោយមានសមាជិកចំនួនប្រហែល ១ម៉ឺន ៦ពាន់នាក់ នៅក្នុងធ្វិតទ័រ មានប្រសាសន៍ថា កាលពីមុន ឧប្បត្តិហេតុបែបនេះ ត្រូវបានបិទជិតឈឹង។ ប៉ុន្តែ លោកស្រី បាននិយាយថា ឧប្បត្តិហេតុនេះត្រូវបានកែសម្រួលដោយប្រើធ្វីតទ័រជា ប្រភពព័ត៌មានវិញ។
«នៅពេលដែលខ្ញុំភ្ញាក់ពីដំណេក ខ្ញុំបើកមើលធ្វីតទ័រ។ ខ្ញុំបានឃើញថា អ្នកទាំងឡាយកំពុងនិយាយអំពីអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅ អ៊ូលូឌែរ (Uludere)។ នៅម៉ោង៧ និង៣០នាទី ខ្ញុំបានឃើញរូបភាពដំបូងបង្អស់ ដោយអ្នកទាំងឡាយនៅអ៊ូលូឌែរ បានថតរូបភាពសាកសពដែលត្រូវបាញ់សម្លាប់ដោយយន្តហោះទួរគី។ សូម្បីតែក្រុមគ្រួសារ ក៏បានចាប់ផ្តើមនិយាយអំពីរឿងនេះ ហើយយើងបានដឹងរឿងរ៉ាវទាំងអស់នេះដែរ។ រហូតមកដល់ម៉ោងប្រាំរសៀល គ្មានព័ត៌មាននៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទួរគីទេ។ នេះជាឧទាហរណ៍យ៉ាងធំធេងមួយស្តីពីថាតើបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងអ្នកសារព័ត៌មានពលរដ្ឋអាចធ្វើកិច្ចការនេះបាន។
ក្រុមអ្នកវិភាគ ថ្លែងថា ការបែកខ្ញែកនៅតាមមាគ៌ានយោបាយនិងជាតិពន្ធុ នៅតែបញ្ហាបន្ទាន់មួយសម្រាប់សង្គមទួរគី។ ប៉ុន្តែ នៅមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយថាតើបណ្តាញសង្គមនេះ បានពង្រីកឬបង្រួមការបែកខ្ញែកទាំងអស់នេះ។ អ្វីដែលច្បាស់លាស់នៅទួរគី គឺថាបណ្តាញសង្គមកំពុងតែក្លាយជាឧបករណ៍ដ៏មានឥទ្ធិពលសម្រាប់ អ្នកដែលចេះប្រើប្រាស់បណ្តាញនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ គឹង ភិរុណ
នៅក្នុងហាងកាហ្វេមួយកន្លែង នៃទីប្រជុំជនក្នុងទីក្រុងអ៊ីស្តង់ប៊ុល កញ្ញា ហេល (Hale) កំពុងតែតាមដានព័ត៌មាន ដោយប្រើប្រាស់បណ្តាញធ្វីតទ័រនិងបណ្តាញសង្គមដទៃទៀត ដែលឥឡូវនេះ កញ្ញាត្រូវពឹងផ្អែកដើម្បីស្វែងយល់អំពីរឿងរ៉ាវដែលកំពុងកើតឡើង។
Lonely Planet Images
បើយោងតាមសាស្ត្រាចារ្យ យ៉ាម៉ាន អាកដេនីស (YamanAkdeniz) អ្នកជំនាញខាងបណ្តាញទំនាក់ទំនងនៃសាកលវិទ្យាល័យប៊ិលជីអ៊ីស្តង់ប៊ុល (Istanbul's Bilgi University) បានឲ្យដឹងថា ជ័យជម្នះដ៏ភ្លូកទឹកភ្លូកដីបីលើកជាប់ៗគ្នានៅក្នុងការបោះឆ្នោត របស់គណបក្សកាន់អំណាចAK កាលពីឆ្នាំមុន ដែលបានជួយបង្កើនការប្រើប្រាស់បណ្តាញ សង្គម ហើយបង្កើនសម្ពាធទៅលើបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន។
«ចាប់តាំង ពីការបោះឆ្នោតរួចមក រដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្នបានទទួលសម្លេងឆ្នោតគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងក្លា ដោយសារតែលទ្ធផលដែលយើងបានឃើញគឺថា ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមិនត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយផ្ទាល់ទេ ប៉ុន្តែត្រូវគ្រប់គ្រងដោយប្រយោលពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល។ ហើយយើងបានឃើញពីការស្វ័យទិតៀន និងត្រួតពិនិត្យខ្លួនឯង នៅតាមប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍ និងការសែតទៀតផង។ ប្រការនេះបានផ្តល់លទ្ធផលដោយសង្គមមានប្រតិកម្មតបទៅនឹងឧទាហរណ៍ ខាងលើ តាមរយៈការងាកទៅរកទម្រង់ផ្សេងទៀតក្នុងការប្រមូលព័ត៌មាន ហើយអ្នកទាំងនោះចាប់ផ្តើមតាំងខ្លួនជាអ្នកការសែតដោយខ្លួនឯងតែ ម្តង»។
AP
សព្វថ្ងៃ មនុស្សកាន់តែច្រើនឡើងនៅទួរគី កំពុងងាកទៅរកបណ្តាញសង្គមដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានផ្សេងៗ។ កត្តានេះបង្ហាញឲ្យឃើញកាលពីខែធ្នូមុន។
កាលពីរាត្រីថ្ងៃទី២៩ខែធ្នូ នៅតាមព្រំដែនប្រទេសទួរគីនិងអ៊ីរ៉ាក់ ក្រុមអ្នករត់ពន្ធជាតិទូរគី-ឃឺត(Turkish-Kurdish) ចំនួន៣៥នាក់ ដែលភាគច្រើនជាយុវជន ត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងការវាយប្រហារពីលើអាកាសរបស់ទួរគីប្រកបដោយ ការបំផ្លិចបំផ្លាញ ដែលតម្រង់ទៅរកក្រុមឧទ្ទាមជាតិឃឺត ឈ្មោះថា PKK។
លោកស្រី ស៊ីកដេម មាធ័រ (Cigdem Mater) សកម្មជននយោបាយមួយរូប ដោយមានសមាជិកចំនួនប្រហែល ១ម៉ឺន ៦ពាន់នាក់ នៅក្នុងធ្វិតទ័រ មានប្រសាសន៍ថា កាលពីមុន ឧប្បត្តិហេតុបែបនេះ ត្រូវបានបិទជិតឈឹង។ ប៉ុន្តែ លោកស្រី បាននិយាយថា ឧប្បត្តិហេតុនេះត្រូវបានកែសម្រួលដោយប្រើធ្វីតទ័រជា ប្រភពព័ត៌មានវិញ។
«នៅពេលដែលខ្ញុំភ្ញាក់ពីដំណេក ខ្ញុំបើកមើលធ្វីតទ័រ។ ខ្ញុំបានឃើញថា អ្នកទាំងឡាយកំពុងនិយាយអំពីអ្វីដែលបានកើតឡើងនៅ អ៊ូលូឌែរ (Uludere)។ នៅម៉ោង៧ និង៣០នាទី ខ្ញុំបានឃើញរូបភាពដំបូងបង្អស់ ដោយអ្នកទាំងឡាយនៅអ៊ូលូឌែរ បានថតរូបភាពសាកសពដែលត្រូវបាញ់សម្លាប់ដោយយន្តហោះទួរគី។ សូម្បីតែក្រុមគ្រួសារ ក៏បានចាប់ផ្តើមនិយាយអំពីរឿងនេះ ហើយយើងបានដឹងរឿងរ៉ាវទាំងអស់នេះដែរ។ រហូតមកដល់ម៉ោងប្រាំរសៀល គ្មានព័ត៌មាននៅក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទួរគីទេ។ នេះជាឧទាហរណ៍យ៉ាងធំធេងមួយស្តីពីថាតើបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ និងអ្នកសារព័ត៌មានពលរដ្ឋអាចធ្វើកិច្ចការនេះបាន។
ក្រុមអ្នកវិភាគ ថ្លែងថា ការបែកខ្ញែកនៅតាមមាគ៌ានយោបាយនិងជាតិពន្ធុ នៅតែបញ្ហាបន្ទាន់មួយសម្រាប់សង្គមទួរគី។ ប៉ុន្តែ នៅមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយថាតើបណ្តាញសង្គមនេះ បានពង្រីកឬបង្រួមការបែកខ្ញែកទាំងអស់នេះ។ អ្វីដែលច្បាស់លាស់នៅទួរគី គឺថាបណ្តាញសង្គមកំពុងតែក្លាយជាឧបករណ៍ដ៏មានឥទ្ធិពលសម្រាប់ អ្នកដែលចេះប្រើប្រាស់បណ្តាញនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយ គឹង ភិរុណ
No comments:
Post a Comment