សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ស្ត្រីត្រូវបានគេរំលោភបំពាន
- Friday, 09 March 2012 12:05
- ឃុត សុភចរិយា និង ផាក់ ស៊ាងលី
ភ្នំពេញៈ នៅក្នុងទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ ៨ មីនា កាលពីម្សិលមិញ ប្រជាពលរដ្ឋ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សនយោបាយ បានធ្វើការរិះគន់ ចំពោះការប្រើអំពើហិង្សា ពីសំណាក់សមត្ថកិចទៅលើក្រុមបាតុករជាស្ត្រី និងការបណ្តេញពលរដ្ឋចេញពីដីធ្លី ដែលបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្ស ជាពិសេសសិទ្ធិរបស់ស្ត្រី។
ស្ត្រីអ្នកភូមិបឹងកក់ និងស្ត្រីអ្នកភូមិបុរីកីឡា ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ប្រមាណជា៤០០ នាក់ ដែលរងគ្រោះ ដោយសារការបណ្តេញចេញដែលជាញឹកញាប់ តែងតែធ្វើការតវ៉ាយ៉ាងក្តៅគគុក ដើម្បីការពារផ្ទះសម្បែង ក្នុងនាមជាម្តាយ ទុកសម្រាប់ឲ្យកូនៗរបស់ពួកគាត់ជ្រក ហើយក៏តែងតែត្រូវបានកម្លាំងសមត្ថកិច្ចរដ្ឋាភិបាល វាយបង្ក្រាបនិងចាប់ឃុំជាញឹកញាប់នោះ នៅក្នុងទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ កាលពីម្សិលមិញ បាននាំគ្នាដើរជាក្បួន ដោយបានអំពាវនាវ ទៅដល់រដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ឲ្យបញ្ឈប់ការប្រើអំពើហិង្សា និងការរំលោភបំពានទៅលើសិទ្ធិរបស់ស្ត្រី។
នៅក្នុងការដើរដង្ហែក្បួន ដែលមានកាន់បដា និងរូបថតព្រោងព្រាតដែលបង្ហាញពីសកម្មភាពការប្រើអំពើហិង្សា របស់សមត្ថកិច្ចរដ្ឋាភិបាល ទៅលើការតវ៉ា និងការឈូសបំផ្លាញផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគាត់ ដើម្បីយកដីឲ្យក្រោមហ៊ុន ក្រោមពាក្យអភិវឌ្ឍន៍នោះ ក៏មានការរារាំងពីកម្លាំងសមត្ថកិច្ចផងដែរ នៅពេលដែលអ្នកភូមិ ប៉ុនប៉ងដើរដង្ហែក្បួន ទៅតាមផ្លូវធំ ដែលសមត្ថកិច្ចមិនអនុញ្ញាតឲ្យទៅ។
អ្នកស្រី ង៉ែត ឃុន ប្រជាសហគមន៍តំបន់បឹងកក់ រស់នៅភូមិ ២២ ក្នុងសង្កាត់ស្រះចក ដែលចូលរួមនៅក្នុងការហែក្បួននេះ បាននិយាយថា៖ «ស្ត្រីចង់បានការរស់នៅមួយប្រកបដោយភាពសុខសាន្ត និងមានការអភិវឌ្ឍ»។
ក្នុងវ័យ ៦៥ ឆ្នាំ អ្នកស្រីង៉ែត ឃុន ដែលធ្លាប់ត្រូវបានកម្លាំងនគរបាលវាយបែកក្បាលហូរឈាម នៅក្នុងការតវ៉ា កាលពីពេលកន្លងមកនោះ បានប្រាប់ឲ្យដឹងនៅពេលកំពុងដើរក្បួនថា វាពិតជាគួរឲ្យបារម្ភណាស់ ដែលការរស់នៅរបស់អ្នកស្រីនាពេលបច្ចុប្បន្ននៅតែប្រឈមទៅនឹងការ បណ្ដេញចេញដោយប្រើអំពើហិង្សា។ ផ្ទះរបស់អ្នកស្រី និងប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៩៣ គ្រួសារផ្សេងទៀត នៅក្នុងតំបន់បឹងកក់ ត្រូវបានអាជ្ញាធរខណ្ឌ បដិសេធផ្ដល់ប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី ដោយអះអាងថា ពួកគាត់មិនស្ថិតនៅលើដីទំហំ១២,៤៤ហិកតា ដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនផ្ដល់ឲ្យនោះទេ។
តំណាងពលរដ្ឋភូមិ ២២ ក្នុងតំបន់បឹងកក់ អ្នកស្រីទេព វន្នី បាននិយាយថា ស្ត្រីជាផ្នែកមួយនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ដែលមិនអាចខ្វះបាន។ ប៉ុន្តែក្នុងមួយរយៈកាលកន្លងមកនេះ សិទ្ធិនៃការចូលរួមរបស់ស្ត្រី ត្រូវបានគេមើលរំលង និងត្រូវបានគេដកហូត រួមទាំងសិទ្ធិរស់នៅ មានទីជម្រកសមរម្យ ដែលជាសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់មនុស្សផងដែរ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ស្ត្រី ជាអ្នកមើលថែ និងការពារទំនុកបម្រុងសេដ្ឋកិច្ចក្នុងគ្រួសារ។ គ្រួសារមួយក៏ដូចសង្គមជាតិមួយដែរ អាចមានសេចក្ដីសុខដុមរមនាទៅបាន គឺអាស្រ័យដោយមានការចូលរួមលើកស្ទួយពីស្ត្រី»។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា ខួបលើកទី ១០១ នៃទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ ៨ មីនា ឆ្នាំ ២០១២ នេះ ពិភពលោកនិយាយអំពី«ការចូលរួមរបស់ស្ត្រី ដើម្បីភាពរីកចម្រើន នាថ្ងៃអនាគត» ខណៈកម្ពុជា ចាប់ផ្ដើមប្រធានបទ«ស្ត្រីជាមាតាដ៏ឆ្នើមរបស់ខ្ញុំ»។
អ្នកស្រីទេព វន្នី ថ្លែងថា៖«យើងខ្ញុំជាស្ត្រីក្នុងតំបន់បឹងកក់ ក៏ដូចជាតំបន់បុរីកីឡាដែរ សូមទទូចអង្វរ ដល់អាជ្ញាធរដែនដី និងម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន បញ្ឈប់ការប្រើហិង្សាលើស្ត្រី និងបញ្ឈប់ការបណ្ដេញស្ត្រីចេញដោយបង្ខំពីលំនៅដ្ឋាន»។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយ ដែលហៅខ្លួនឯងថា ជាស្ត្រីវ័យក្មេង ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏បានធ្វើការកត់សម្គាល់ នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសមួយរបស់ខ្លួនផងដែរ ទោះបីជាអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារមកលើស្ត្រី មានការថយចុះក៏ពិតមែន ក៏ប៉ុន្តែអំពើហិង្សារបស់អាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាល ដែលធ្វើការបង្ក្រាបទៅលើហ្វូងបាតុករ ដែលជាស្ត្រី បែជាមានការកើនឡើង និងមានសភាពកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។
ជាមួយគ្នានេះ សម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជាក៏បានចេញសេចក្តីប្រកាសមួយផងដែរ នៅក្នុងទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិ ៨ មីនាកាលពីម្សិលមិញ ដោយកត់សម្គាល់ថា ស្ត្រីខ្មែរនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះនៅតែទទួលរងការរំលោភសិទ្ធិពី បុរសអ្នកមានប្រាក់ និងពីកម្លាំងអាជ្ញាធរក្នុងកម្រិតខ្ពស់។ សេចក្តីប្រកាសដដែលនេះបានចង្អុលបង្ហាញថា៖ «ជាក់ស្តែងថ្មីៗនេះ កម្មករ កម្មការិនីនៅរោងចក្រក្នុងក្រុងបាវិត ខេត្តស្វាយរៀង ត្រូវបានទទួលរងនូវការបាញ់ប្រហារយ៉ាងឃោរឃៅបំផុត ពីមន្ត្រីមានតួនាទីក្នុងជួររដ្ឋាភិបាល»។
ជាមួយគ្នានេះ គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងមួយក៏ចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ មួយដែរ ដោយបានធ្វើការកត់សម្គាល់ថា អស់រយៈពេលជាង ៣០ ឆ្នាំមកហើយ ដែលប្រទេសកម្ពុជាបានចេញផុតពីរបបកុម្មុយនីស្តផ្តាច់ការ ប៉ុល ពត។ ប៉ុន្តែស្ត្រីខ្មែរនៅតែជាកម្មវត្ថុចម្បង ដែលត្រូវបោះបង់ការសិក្សា ដោយសារភាពក្រីក្រនៃឪពុកម្តាយ ជាកម្មវត្ថុចម្បងនៃការជួញដូរផ្លូវភេទ ការចាប់រំលោភ និងការប្រើអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ដោយសារការធ្លាក់ចុះនៃសីលធម៌សង្គម។
ប៉ុន្តែ យ៉ាងណាក្តី នៅក្នុងទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិឆ្នាំនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាកាន់អំណាច និងនៅតាមក្រសួងមន្ទីរស្ថាប័នជាច្រើនរបស់រដ្ឋាភិបាលបានប្រារព្ធ ទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិយ៉ាងអធិកអធម ក្រោមប្រធានបទ «ស្ត្រីជាអ្នកម្តាយដ៏ឆ្នើមរបស់ខ្ញុំ» ដែលក្រុមមន្ត្រីបានអធិប្បាយថា ជាសារមួយដើម្បីគាំទ្រ និងផ្តល់តម្លៃដល់ស្ត្រី។ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតែងតែប្រកាសថា ស្ត្រីគឺជាតួអង្គមិនអាចខ្វះបាន និងជាដៃគូប្រកបដោយថាមពល រួមចំណែក ក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គម សេដ្ឋកិច្ច និងថា រដ្ឋាភិបាលតែងតែលើកស្ទួយស្ត្រី។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានចង្អុលបង្ហាញថា៖ «ការប្លន់យកដីធ្លី ផ្ទះសម្បែង ទាំងនៅជនបទ ទាំងនៅទីក្រុង គឺកំពុងធ្វើឲ្យស្ត្រីជាម្តាយ ជាភរិយា ជាសហការី ជាសិស្ស រងគ្រោះលំបាកជាងបុរសហើយបាត់បង់សិទ្ធិសេរីភាព បាត់បង់លំនៅដ្ឋាន បាត់បង់ការងារ បាត់បង់ការរៀនសូត្រ បាត់បង់ការទទួលខុសត្រូវជាម្តាយ និងខូចអនាគតទាំងស្រុង»។
កាលពីម្សិលមិញនេះដែរ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូបាននាំយកអំណោយ ទៅចែកជូនស្ត្រីជាទណ្ឌិត និងពិរុទ្ធជនជិត៥០០ នាក់ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគារព្រៃស។ នៅក្នុងឱកាសនោះ លោកស្រីពុង ឈីវកេក នាយិការអង្គការលីកាដូ បានលើកទឹកចិត្តស្ត្រីជាអ្នកទោសឲ្យខំកសាងខ្លួននិងយល់ដឹងពី ភាពចាំបាច់ ក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ។
លោកស្រីបានថ្លែងទៅកាន់អ្នកទោសចំនួន៤៩០នាក់ ថា ៥២ភាគរយ នៃប្រជាជនកម្ពុជា គឺជាស្ត្រី។ ហេតុនេះ ដើម្បីកសាងសង្គមមួយឲ្យជឿនលឿន គេមិនអាចពឹងតែទៅលើធនធានបុរស ដែលមាន៤៨ភាគរយនោះទេ។
លោកស្រី សោម សួគ៌ អគ្គនាយករងនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធនាគារបានថ្លែង នៅក្នុងពិធីនៅពន្ធនាគារព្រៃសថា បើទោះជាស្ត្រីទាំងនេះនៅក្នុងការឃុំឃាំងក៏ដោយ ក៏មជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅមិនដែលបោះបង់ពួកគាត់ចោលទេ។ លោកស្រីថ្លែងថា៖ «សូមបងប្អូនជាស្ត្រីខិតខំកសាងខ្លួន និងរៀនសូត្រវិជ្ជាជីវៈនៅទីនេះ ដើម្បីមានជំនាញពេលចេញទៅវិញ»។
លោកស្រី ពុង ឈីវកេក បានបន្តថា៖ «សូមបងប្អូនទាំងអស់ កុំអស់សង្ឃឹម ត្រូវតែតស៊ូ»។ លោកស្រីថ្លែងទៀតថា ការប្រារឰទិវាសិទ្ធិនារីអន្តរជាតិនេះឡើង គឺដើម្បីប្រកាសប្រាប់ថា ស្ត្រីមានសិទ្ធិស្នើនឹងបុរស ទាំងនៅក្នុងគ្រួសារនិងសង្គមជាតិ និងមានទំនួលខុសត្រូវដូចគ្នា។ លោកស្រី បានលើកទឹកចិត្តដល់ពួកគេថា«យើងកើតមកដូចគ្នា។ គ្មានអីខុសគ្នាទេ។ ខុសគ្នាតែមួយគត់ គឺមួយប្រុស មួយស្រី។ គ្មានអីដែលយើងជាស្ត្រីធ្វើមិនបានទេ។ ប្រុសធ្វើបាន ស្ត្រីក៏ធ្វើបានដែរ»៕
រាយការណ៍បន្ថែមៈ សូ វិសាល
No comments:
Post a Comment